Zdigitalizowany Codex Atlanticus – największy zbiór pism i rysunków Leonarda da Vinci

5 grudnia 2025, 08:23

Codex Atlanticus, największy zbiór pism i rysunków Leonarda da Vinci, rzadko jest udostępniany publiczności. Zawarte w nim zapiski powstawały w latach 1478–1518. To imponujące świadectwo geniuszu mistrza renesansu. Zawiera on informacje dotyczące inżynierii, malarstwa, geografii, fizyki, chemii, projekty odzieży czy bajki. Możemy podziwiać w nim projekty katapult i dźwigów oraz prywatne notatki Leonarda. Zbiór został skompletowany pod koniec XVI wieku przez Pompeo Leoniego i ze względu na swoje rozmiary nazwany Kodeksem Atlantyckim.



Bałtyk i Morze Północne zanieczyszczone środkami kontrastującymi MRI

27 listopada 2025, 15:02

Bałtyk i Morze Północne są zanieczyszczone środkami kontrastującymi używanymi przy rezonansie magnetycznym, informuje geochemik profesor Michael Bau i jego zespół badawczy z Constructor University w Bremie. Uczeni wykazali, że w wodach Morza Bałtyckiego i Morza Północnego znajdują się metale ziem rzadkich, których obecność bezpośrednio powiązali ze środkami kontrastującymi.


Metale ziem rzadkich w paproci. Fitogórnictwo zapewni dostęp do cennych minerałów?

17 listopada 2025, 10:00

Na południu Chin rośnie wiecznie zielona paproć, która tworzy niewielkie kryształki zawierające metale ziem rzadkich. Odkrycie to daje nadzieję na bardziej ekologiczne, mniej niszczące środowisko, pozyskiwanie tych pierwiastków. Metale ziem rzadkich to 17 pierwiastków niezbędnych do funkcjonowania nowoczesnych technologii. Występują one w wielu miejscach na świecie, ale nie wszędzie w takich stężeniach, by ich wydobywanie było opłacalne. Pozyskiwanie tych pierwiastków wiąże się z niszczącą środowisko tradycyjną działalnością górniczą oraz wykorzystywaniem toksycznych odczynników chemicznych. Nic więc dziwnego, że naukowcy poszukują bardziej ekologicznych metod ich wydobywania.


Polska astronom znalazła pięć związków węgla w lodzie w pobliżu protogwiazdy

3 listopada 2025, 09:54

Zespół pod kierunkiem Marty Sewiło zauważył w Wielkim Obłoku Magellana pięć różnych związków węgla. Uczona, która pracuje na University of Maryland, i jej koledzy z USA, Włoch, Holandii, Wielkiej Brytanii i Niemiec, wykorzystali MIRI (Mid-Infrared Instrument) znajdujący się na Teleskopie Kosmicznym Jamesa Webba do analizy lodu otaczającego młodą masywną protogwiazdę ST6.


Zaskakujące odkrycie w Bawarii. Rzymski kurhan-cenotaf

20 października 2025, 12:05

Jesienią ubiegłego roku w północno-wschodniej części miejscowości Wolkertshofen rozpoczęto budowę zbiornika retencyjnego wód opadowych. Jako że okolice te są znane z osadnictwa sięgającego tysiącleci – od neolitu, przez okres rzymski po wczesne średniowiecze – prace były nadzorowane przez archeologów. Początkowo robotnicy trafiali na przedmioty, których się spodziewano – ślady po prehistorycznym osadnictwie i ceramikę. Jednak w pewnym momencie zauważono coś nieoczekiwanego, masywne kamienne fundamenty, tworzące okrąg o średnicy około 12 metrów.


W czym tkwi tajemnica superstulatków?

30 września 2025, 07:44

Superstulatkowie, osoby które dożyły co najmniej 110 lat, to wciąż wyjątkowe zjawisko. Najdłużej żyjącym człowiekiem, którego wiek został udowodniony, była zmarła w 1997 roku Jeanne Calment. Żyła 122 lata. Naukowcy z Hiszpanii, USA oraz Wielkiej Brytanii postanowili dowiedzieć się czegoś więcej na temat superstulatków i przeprowadzili analizę multiomiczną Marii Branyas, która zmarła w sierpniu 2024 roku w wieku 117 lat i w chwili badań była najstarszą żyjącą osobą na świecie.


Chiński rząd zakazał połowów. Spektakularne odrodzenie bioróżnorodności Jangcy

22 sierpnia 2025, 08:27

Przed laty rząd w Pekinie postanowił zadbać o Jangcy, najważniejszą z chińskich rzek. Od stycznia 2020 roku na 332 obszarach ochronnych wzdłuż rzeki wprowadzono całkowity zakaz połowu ryb, a rok później ogłoszono 10-letnie moratorium na połowy na całej rzece, jej głównych dopływach i przyległych jeziorach. Profesor Liu Huanzhang z Instytutu Hydrobiologii Chińskiej Akademii Nauk, który przeanalizował wstępne dane dotyczące wpływu zakazu połowów na bioróżnorodność, apeluje do władz o przedłużenie zakazu. Widać bowiem, jak wspaniale odradza się bioróżnorodność rzeki.


Sensacyjne odkrycie we Włoszech. Nietknięty etruski grobowiec sprzed 2600 lat

18 lipca 2025, 09:29

W San Giuliano, jednej z najważniejszych etruskich nekropolii w środkowych Włoszech, odkryto nietknięty grobowiec sprzed 2600 lat. To jedno z najważniejszych w ostatnich dekadach odkryć dotyczących cywilizacji Etrusków. Międzynarodowy zespół badaczy, pracujący pod kierunkiem doktora Davide Zoriego z Baylor University, znalazł wewnątrz komory grobowej szczątki czterech osób.


ATLAS potwierdza: w CERN-ie prawdopodobnie zaobserwowano toponium

9 lipca 2025, 11:58

W eksperymencie ATLAS potwierdzono niezwykle interesujące wyniki analiz przeprowadzonych w CMS. Otóż kolejne analizy wskazują, że w Wielkim Zderzaczu Hadronów w wyniku zderzeń protonów powstaje toponium. To mezon utworzony przez – najbardziej masywną cząstkę elementarną i najkrócej istniejący z kwarków – kwark t (wysoki) i antykwark t znajdujące się w stanie quasi-związanym.


Intensywne używanie ognia na terenie dzisiejszych Chin związane z ekspansją H. sapiens

30 czerwca 2025, 08:31

Opanowanie ognia to jeden z kluczowych momentów ludzkiej historii. Jednak pomiędzy samą umiejętnością jego rozpalania i kontrolowania, a powszechnym użytkowaniem – kiedy to ogień mógł rzeczywiście wpłynąć na ewolucję i historię człowieka – upłynęły setki tysięcy lat. Ogień przez setki milionów lat był na Ziemi zjawiskiem wyłącznie naturalnym. Jednak w czwartorzędzie coraz częściej był on celowo rozpalany przez ludzi, zmieniając ich dietę, umożliwiając produkcję narzędzi i adaptację do niskich temperatur, chroniąc przed zwierzętami, a w końcu kształtując też ekosystem poprzez zwiększenie częstotliwości przypadkowych czy też celowo wywoływanych pożarów. Poznanie historii jego stosowania pozwala więc lepiej poznać historię człowieka oraz naszej planety.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy